Luisteren, samenvatten en doorvragen (LSD)
Luisteren samenvatten en doorvragen begint met het luisteren
Hoe oprecht luister jij naar een ander?
Wil je luisteren om daarna je eigen verhaal/oplossing aan te dragen of luister je om de ander te willen begrijpen en om vanuit daar vervolgvragen te gaan stellen? Wist je dat er vijf manieren zijn om te luisteren?
5 niveaus van luisteren
| Niveau | Wat je zegt en doet (Uiterlijk) |
Wat je voelt (Innerlijk) |
|
| 5 | Empathisch luisteren | Je luistert, vraagt door op de inhoud, het proces en de relatie met als doel om de ander emotioneel en mentaal te begrijpen | Je bent en voelt je werkelijk geïnteresseerd in de situatie van de ander en vraagt hoe je kunt helpen |
| 4 | Oplossend luisteren | “Wat jij moet doen….” Je geeft een advies zonder te weten wat de ander van je verwacht |
Herkennen wat de ander zegt, voelt en wat hij bedoelt. Je geeft een oplossing die in jouw situatie heeft geholpen |
| 3 | Selectief luisteren | “Ja, dat herken ik. Toen ik…” Je luistert selectief naar de herkenning in je eigen verhaal en hoort de ander niet volledig |
Meer geïnteresseerd zijn in wat jij hebt meegemaakt en wilt dit graag vertellen. Je bent minder geïnteresseerd in de ander |
| 2 | Doen alsof | “Ja, Ja…” Herhalen wat de ander zegt lukt je niet meer |
Je bent met je hoofd en gevoel niet bij dat wat de ander heeft gezegd |
| 1 | Negeren | Je zegt, doet en kijkt niet naar de ander. Je bent blij als het gesprek ten einde is | Geen interesse in de ander is er aanwezig |
bron: H. Veenman, Rogare
De dimensies van luisteren typeren een “Ik-gericht”, op een “Ander-gericht” en “Context-gericht” luisteren. Wil je luisteren om jezelf daarna in de spotlight te zetten, om de ander te begrijpen of wil je de volledige context begrijpen? Context zoals de energie tussen beide en non-verbale signalen. Klopt het wat je hoort of ervaar je iets anders? Wat neem je waar in de omgeving waar jij je in bevindt.
Krachtige vragen
Bij het luisteren om de ander te willen begrijpen helpt het om vragen te stellen.
In de basis zijn er twee soorten vragen, namelijk gesloten en open vragen.
Gesloten vragen
Herken je het dat je soms alleen een “ja” of een “nee” als antwoordt krijgt en je eigenlijk een ander antwoordt had verwacht? Daarnaast gunnen we onszelf vaak te weinig tijd om echt contact te maken en durven we geen stiltes te laten vallen.
We denken het vaak vanuit onze eigen referentiekader al te weten, voordat we een vraag gaan stellen.
Zinnen die beginnen met een woorden zoals “wil je, kun je, heb je”, daar krijg je een “ja” of een “nee” als antwoord op. Deze vragen zijn voornamelijk gericht, sturend, controlerend en/of confronterend.
Als je een keuze of een bevestiging verwacht van iemand anders, dan zijn gesloten vragen prima om te stellen.
Open vragen
Zinnen die beginnen met “wat, hoe, welke, wanneer, waar” zijn zinnen waarbij je open informatie terugkrijgt en waarbij je kunt gaan doorvragen. Dit met als doel om de ander te willen begrijpen.
Bij de open vraag met het woord “waarom” kun je een andere reactie verwachten. Bij het woordje “waarom” hebben wij in onze opvoeding een “negatieve” overtuiging ontwikkeld. Als kind kregen we regelmatig te horen: “Waarom heb je dit gedaan?” Test het verschil maar eens bij jezelf en een collega op het werk:
“Waarom heb je die keuze gemaakt?”
Of
“Hoe kom je aan die keuze?”
De eerste vraag kan door de meerderheid als negatiever worden ervaren dan de tweede vraag.
Wees je er bewust van dat je één vraag tegelijk stelt, je aandacht bij het gesprek houdt en doorvraagt op wat je wel en juist niet hoort.
Zorg dat je goed voorbereid bent en vraag door op de informatie die je terugkrijgt in plaats van een vooraf opgestelde vragenlijst af te werken.
Lees ook: Hoe voorkom ik een burn-out op de werkvloer? 7 tips die helpen!
Gesprekstechniek LSD: luisteren, samenvatten en doorvragen
De techniek LSD (let op: wij bedoelen hiermee geen drugs) staat voor luisteren, samenvatten en doorvragen. Op het moment dat je de ander wilt begrijpen en het gesprek wilt stimuleren om samen verder te komen, gebruik dan de LSD-techniek als rode draad.
Empathisch Luisteren “Eerst begrijpen voor begrepen te willen worden”
Samenvatten “Als ik het goed begrijp bedoel je …..”
Doorvragen “Hoe compleet ben ik?”
Persoonlijke effectiviteit
Door je bewust te zijn van de niveaus van luisteren en de gesprekstechniek LSD (luisteren, samenvatten en doorvragen) zul je merken dat je effectiever gaat communiceren. Hiermee vergroot jij je persoonlijke effectiviteit als werknemer, maar ook privé in je rol als vader, moeder, dochter, zoon, oom of tante. Hiermee houden we meer tijd over voor andere leuke dingen in het leven en zijn we meer in verbinding met onze contacten.